Biosystem partnerem 14. Konferencji "Selektywna zbiórka, segregacja i recykling odpadów"

Od 31 stycznia do 2 lutego br w Częstochowie odbywała się konferencja poświęcona gospodarce odpadami oraz przyszłym regulacjom prawnym i wyzwaniom związanym z osiąganiem wzrastających poziomów recyklingu. Jednym z prelegentów był Dyrektor Zakładu Przetwarzania ZSEIE w Bolęcinie – Pan Michał Buczak, który omówił system przetwarzania zużytego sprzętu chłodniczego w firmie Biosystem.

Pierwszy dzień konferencji poświęcony był ramom prawnym i organizacyjnym systemu selektywnej zbiórki, segregacji i recyklingu odpadów. Dyskusję nad projektowanymi rozwiązaniami prawnymi rozpoczęło wystąpienie Krzysztofa Kawczyńskiego z Krajowej Izby Gospodarczej, który omówił trzy kluczowe obecnie dla branży projekty, jakimi są: ROP, system kaucyjny oraz projekt unijnego rozporządzenia w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych.

ROP – nie wiadomo kiedy zostanie wdrożony

Jak wyjaśnia Krzysztof Kawczyński, jednym z kluczowych wyzwań GOZ jest wdrożenie nowych zasad ROP, którego standardy, pomimo wyznaczonego terminu wdrożenia przypadającego na 5 stycznia br., do tej pory nie zostały wprowadzone do prawa krajowego. Wprawdzie prace nad systemem ROP trwają już od 2019 roku (projekt ustawy wdrażającej ROP opublikowano 08.08.2021 r.), z nieznanych przyczyn zostały one zatrzymane na szczeblu MKiŚ i nie wiadomo kiedy zostaną znowu podjęte.

Zakaz wprowadzania niektórych opakowań

Tymczasem 30 listopada 2022 roku KE opublikowała ważny dla branży projekt nowego rozporządzenia w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych. Aktualnie jego założenia są nadal konsultowane, lecz można się spodziewać, że projekt zostanie przyjęty do połowy br.

Kluczowym rozwiązaniem przedłożonego dokumentu są wymogi dotyczące projektowania i składu opakowań. Projekt wyznacza również wyższe niż dotychczas cele w zakresie ich zbiórki i recyklingu. Ponadto nowe przepisy będą dotyczyły:

- ograniczenia ilości odpadów opakowaniowych (o 15% do roku 2040),
- zakazu wprowadzania do obrotu niektórych opakowań,
- pełnego recyklingu opakowań do roku 2030,
- obowiązywania ROP w branży e-commerce.

System kaucyjny uzupełnieniem ROP

Prawdopodobnie w połowie br zostanie uchwalony projekt ustawy dotyczącej systemu kaucyjnego. Jego założenia powinny być wdrożone na terenie całego kraju od 2025 roku. Systemem kaucyjnym planuje się m.in. objąć puszki aluminiowe i stalowe do 1 l, butelki i opakowania szklane wielokrotnego użytku do 1,5 l oraz butelki plastikowe do 3 l.

Jak zaznacza Krzysztof Kawczyński, system kaucyjny nie powinien być oderwany od systemu ROP i należałoby go wdrożyć dopiero po uruchomieniu przepisów dotyczących rozszerzonej odpowiedzialności producenta.

Opakowania będą musiały się zmienić

Optymistyczne nastawienie do projektowanego przez KE rozporządzenia w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, wyraził w swoim wystąpieniu Filip Piotrowski z Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste.

Przepisy prawne, które wejdą w życie z powyższym rozporządzeniem, będą przede wszystkim miały na celu obniżenie w stosunku do roku 2018 ilości odpadów opakowaniowych generowanych obecnie w UE przez jednego mieszkańca (o 5% do roku 2030, o 10% do roku 2035 i 15% do roku 2040).

Proponowane rozwiązania i wyznaczone cele sprawią, że opakowania będą musiały się zmienić. Konieczne będzie zmniejszenie ilości wykorzystywanych do ich produkcji materiałów, a same opakowania będą musiały nadawać się do recyklingu i spełniać swoją rzeczywistą rolę (należy wykluczyć nadmierne opakowywanie produktów).

Prośrodowiskowy charakter mają m.in. zapisy zwiększające w kolejnych latach poziom recyklatu w opakowaniach z tworzyw sztucznych (np. jednorazowe butelki do napojów – 30% do roku 2030, 65% do roku 2040) oraz znaczący wzrost poziomów dla opakowań wielorazowych (np. opakowania na zimne i ciepłe napoje na wynos – 20% do roku 2030, 80% do roku 2040!)

Projektowanie dla recyklingu wyzwaniem dla producentów opakowań

Jak zaznaczyła Magdalena Dziczek ze Związku Pracodawców Przemysłu Opakowań i Produktów w Opakowaniach EKO-PAK, ambitne cele zawarte w projektowanym rozporządzeniu KE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych będą niemałym wyzwaniem dla producentów, projektantów, technologów, sortowni i recyklerów.

Aby zapobiegać powstawaniu odpadów (najwyższy poziom w hierarchii postępowania z odpadami) opakowania będą musiały być:

• projektowane do recyklingu (obowiązek od 1.01.2030 r.),
• poddawane recyklingowi na szeroką skalę (obowiązek od 1.01.2035 r.),
• skutecznie i wydajnie zbierane w sposób selektywny,
• sortowane według określonych strumieni bez negatywnego wpływu na inne frakcje.

Jedną z konsekwencji wejścia w życie projektowanych przepisów będzie niewątpliwie zmiana morfologii odpadów komunalnych, do czego przyczyni się system kaucyjny, selektywna zbiórka opakowań przez poszczególnych operatorów systemu oraz wymogi dotyczące poziomów recyklatu w opakowaniach z tworzyw sztucznych.

Drugi dzień konferencji - selektywna zbiórka i recykling odpadów

Tematem drugiego dnia konferencji był m.in. rynek surowców odzyskiwanych z odpadów. Problematykę zapoczątkowało wystąpienie dr inż. Emilii den Boer z Politechniki Wrocławskiej, która omówiła obowiązek osiągania poziomów recyklingu.

W dalszej części spotkania można było posłuchać wykładów m.in. na temat recyklingu szkła w Polsce (Piotr Kardaś, Związek Pracodawców Polskie Szkło), selektywnego zbierania opakowań aluminiowych (Jacek Wodzisławski, Fundacja na Rzecz Odzysku Opakowań Aluminiowych Recal) oraz recyklingu papieru w kontekście ograniczania zużycia zasobów naturalnych (Katarzyna Godlewska, Stowarzyszenie Papierników Polskich).

Wśród omawianych technik zagospodarowywania odpadów nie zbrakło też tematyki zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Na przykładzie zużytego sprzętu chłodniczego zaprezentowany został schemat przetwarzania tej grupy odpadów oraz najważniejsze zagrożenia związane z występowaniem w elektroodpadach substancji niebezpiecznych. Wykład poprowadził Michał Buczak - Dyrektor Zakładu Przetwarzania ZSEiE w Bolecinie, należącego do firmy Biosystem SA.

Równocześnie uczestnicy mogli odwiedzić stoisko informacyjne obu organizacji odzysku należących do Grupy Kapitałowej Biosystem, które zostały zaproszone w charakterze partnera cyklicznej już konferencji zorganizowanej przez firmę Abrys Sp. z o.o.

Źródło:

1. Zmiany w ROP i system kaucyjny - proponowane rozwiązania i perspektywy wdrożenia, Kawczyński K., Komitet Ochrony Środowiska - Krajowa Izba Gospodarcza, Częstochowa, 31 styczeń 2023 r.
2. Zmiany wynikające z nowego rozporządzenia opakowaniowego PPWR, Piotrowski F., Polskie Stowarzyszenie ZERO WASTE.
3. Projekt rozporządzenia ws. opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR) - COM (2022) 677 final, Dziczek M., Związek Pracodawców Przemysłu Opakowań i Produktów w Opakowaniach EKO-PAK, 31/01/2023 r.
4. Osiąganie wymaganych poziomów recyklingu - wprowadzenie, dr inż. den Boer E., Politechnika Wrocławska, Częstochowa 2023 r..
5. Przetwarzanie zużytego sprzętu chłodniczego w Zakładzie Przetwarzania ZSEiE Biosystem SA, Buczak M., Biosystem SA, Częstochowa 2023 r.